Seçim sonuçlarını tüm Türkiye’de bilen tek bir kamuoyu araştırma şirketi çıkmadı. Bazı şehirlerin CHP’ye geçeceğine CHP’liler bile inanmıyor, bazı şehirleri de kaybedeceklerini söylüyorlardı.
Birçok ilde AK Parti’nin o şehri alacağını anket firmaları kesin olarak ölçmüştü.
Fakat tüm tahminler, tüm öngörüler ve anketler yanıldı.
CHP 2002’de AK Parti’nin seçim zaferi gibi ülkede şok etkisi yarattı.
AK Parti neden kaybetti araştırmamın ardından, bir de CHP nasıl kazandı araştırması yaptım bu yüzden.
CHP için kamuoyu araştırması yapan firmalar, partiyi yakından takip eden siyaset bilimciler, siyasetçiler, illerdeki partililer, CHP’yi yakından takip eden gazetecilerle konuştum.
Okur ve takipçilerime aynı soruyu sordum.
Gelen cevapları 17 maddede toparladım.
- AK Parti seçimi kaybetmeyi hak etti ama CHP bu denli büyük bir zaferi hak edecek bir şey yapmadı.
- CHP’nin yerel seçimi kazanmasının en önemli nedeni, AK Parti iktidarına ekonomik, sosyal, fikirsel ve ideolojik nedenlerle kızan (özellikle emekliler ve çalışan kesim) seçmenin sert tepkisidir.
- CHP Cumhurbaşkanlığı seçiminden sonra kurultay yaptı ve Kemal Kılıçdaroğlu’nu Özgür Özel ile değiştirerek önemli bir yenilenme enerjisi yarattı. Teşkilatlar yenilendi, canlandı ve motive edildi.
- 61 Milyon seçmenden sandıklara gitmeyen ya da geçersiz oy kullanan seçmen sayısı 15.5 Milyon (% 25) oldu. Bu şimdiye kadar görülmemiş bir orandı. Katılım oranı % 78.3’e düştü. Bunların çoğu AK Partili’ydi ve bu bazı şehirlerde dengeleri değiştirdi, CHP’nin kazanmasına çok büyük etki etti.
- Seçmen AK Parti’yi yenecek parti olarak CHP’yi gördüğü için ona yöneldi.
- Sağ siyasetten gelen Ekrem İmamoğlu ve Mansur Yavaş CHP’nin klasik seçmeninin haricindeki insanlara bir güven aşıladı. Bu güven, yenilenen CHP duygusuyla birlikte Anadolu’da merkez ve sağ seçmende etkileşime girdi, oyları arttırdı.
- CHP klasik laik, Kemalist, ulusalcı çizgiden sağa kaydı. Bunu Kemal Kılıçdaroğlu başlattı, Ekrem İmamoğlu perçinledi. Bu, merkezde duran seçmenin CHP’ye kaymasını kolaylaştırdı.
- Deva, Gelecek ve Saadet Partileri CHP ile ittifak yaparak, muhafazakâr ve sağ seçmendeki negatif CHP algısını değiştirdi, onların daha kolay CHP’ye oy vermesine etki etti.
- CHP’nin sahip olduğu belediyelerin 15’inde 2019 yılına kıyasla oyları düştü. Yüksek belediyecilik başarısı gösterdiğinden değil, AK Parti’yi cezalandırma isteğinden tekrar kazandı.
- Göz önünde olan ve Cumhur ittifakından aldığı İstanbul, Ankara, Adana, Mersin, Antalya vb. belediyelerinde toplumun genelini etkileyecek bir mağduriyet yaratmadı, krizlere neden olmadı, insanları korkutmadı. Bu pozitif algı diğer şehirlerin de CHP’ye geçmesine etki etti.
- Kılıçdaroğlu ve İmamoğlu’nun Kürt seçmenlere yönelik zaman içindeki olumlu mesajları etkili oldu ve Kürtler içindeki CHP antipatisini kırdı.
- Tüm şehirlerde DEM ve İYİ Parti seçmeniyle adı konulmamış bir taban ittifakı kuruldu ve CHP bu partilerin oylarının yarısını almayı başardı.
- İstanbul ve Ankara’da sosyal yardım faaliyetlerine, projelere önem verdi; orta, alt gelir guruplarını etkiledi.
- CHP Seçim kampanyaları, AK Parti kampanyalarından daha başarılıydı.
- CHP adaylarını AK Partiye göre daha başarılı seçti, genç ve yeni yüzler vitrine koydu.
- CHP, AK Parti’den şikayetçi olan emekli, asgari ücretli, işçi vb. kesimlerin sorunlarını Meclis’te, seçim meydanlarında sürekli dillendirdi.
- Kemal Kılıçdaroğlu’nun kurultayda değiştirilmesi nedeniyle küsen Alevilerin oylarını almak için illerde ve özellikle İstanbul’un 12 ilçesinde çok sayıda Alevi kökenli başkan adayı gösterildi.
